سومین همایش ملی مدیریت کیفیت آب و پنجمین همایش ملی مدیریت مصرف آب (رویداد آب دانشگاه شهید بهشتی)

چرایی اهمیت حضور در رویداد آب و رویدادهای فناورانه آب

مقدمه‌ای بر ضرورت تعامل رویدادی در عصر بحران آب

در شرایطی که بحران آب به یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های محیط‌زیستی، اقتصادی و امنیتی قرن تبدیل شده است، هیچ سازمان، نهاد عمومی، شرکت خصوصی، مرکز پژوهشی یا حتی دولت نمی‌تواند بدون دسترسی به جریان مستمر دانش، شبکه‌سازی تخصصی، پیگیری نوآوری‌ها و هماهنگی میان ذی‌نفعان، مسیر پایدار مدیریت منابع آب را طی کند. اینجاست که رویداد آب نه فقط یک گردهمایی رسمی، بلکه زیرساختی ضروری برای تبادل تجربه، انتقال فناوری، سیاست‌گذاری مشارکتی و ایجاد هم‌افزایی میان متخصصان و تصمیم‌سازان محسوب می‌شود. حضور در رویداد آب به معنای ایجاد دسترسی مستقیم به واقعیت‌های میدانی، دیدن راهکارهای عملی و درک تازه‌ای از روندهای جهانی آب است. در جهانی که همه بخش‌ها – از کشاورزی تا صنعت و از محیط‌زیست تا اقتصاد – تحت تأثیر بحران آب هستند، رویداد آب عملاً نقش یک سکوی حیاتی برای به‌روز نگه‌داشتن دانش و توسعه ظرفیت‌های مدیریتی دارد.

نکته اصلی این است که هرگونه تصمیم‌گیری در خصوص مدیریت منابع آب، بدون قرار گرفتن در جریان واقعی تحولات، بدون مشاهده نزدیک نوآوری‌ها و بدون گفتگوهای رو در رو با متخصصان، دچار خطای راهبردی می‌شود. بنابراین رویداد آب نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت سیستمی است. ما در رویداد آب به آخرین دستاوردهای فناوری آب دسترسی پیدا می‌کنیم، با متخصصان بین‌المللی آشنا می‌شویم، امکان یادگیری از شکست‌ها و موفقیت‌های کشورهای دیگر را به دست می‌آوریم و می‌توانیم تصویر واقعی‌تری از بحران آب کشور خود بسازیم. در واقع رویداد آب نوعی فرصت استراتژیک برای سازماندهی دانش، تقویت شبکه ارتباطی و توانمندسازی تصمیم‌سازی محسوب می‌شود.

چرا رویداد آب یک ضرورت استراتژیک برای سازمان‌ها، دانشگاه‌ها و شرکت‌هاست؟

حضور مداوم و هدفمند در رویداد آب به این دلیل حیاتی است که بحران آب یک موضوع ایستا نیست، بلکه پدیده‌ای پویا، چندعاملی و در حال تغییر است. فناوری‌های جدید، الگوهای مصرف نو، سیاست‌های جهانی ناقص یا موفق، رفتار رودخانه‌های مرزی، پیش‌بینی‌های آب‌وهوایی و مدل‌های جدید حکمرانی در حال تغییرند. اگر یک سازمان از جریان تحولات عقب بماند، تمامی تصمیمات مدیریتی آن دچار خطا، تأخیر یا ناکارآمدی خواهد شد.

رویداد آب دقیقاً بستر جبران این فاصله است. در رویداد آب، مدیران، شرکت‌های فناور، پژوهشگران، تصمیم‌گیران حکمرانی، دانشگاه‌ها و حتی نهادهای بین‌المللی در یک مکان کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. این هم‌نشینی به درک بهتر مسأله، تطبیق راه‌حل‌ها با شرایط ایران و یافتن پاسخ‌های مشترک کمک می‌کند. شرکت‌ها نیز می‌توانند در رویداد آب با نیازهای واقعی بازار آشنا شوند، مسیر توسعه محصول خود را اصلاح کنند و از شکاف میان تحقیق و اجرا بکاهند.

حضور در رویداد آب برای دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی به معنای اتصال مستقیم با نیازهای صنعت و نهادهای دولتی است. بسیاری از پژوهش‌های آکادمیک زمانی کاربردی می‌شوند که در رویداد آب ارائه شوند، بازخورد بگیرند و با چالش‌های واقعی میدانی تطبیق پیدا کنند. از سوی دیگر، دستگاه‌های اجرایی در چنین رویدادهایی می‌توانند به جای آزمون و خطا، از تجربیات دیگران بهره بگیرند.

نقش حیاتی رویداد آب در شکل‌دهی به آینده فناوری آب

یکی از مهم‌ترین دلایلی که رویداد آب را به یک ضرورت غیرقابل جایگزین تبدیل می‌کند، پیوند آن با جهان فناوری آب است. امروزه فناوری آب شامل طیفی گسترده از راهکارهای نوآورانه است: فناوری‌های تصفیه پیشرفته، فیلترهای غشایی، سیستم‌های اسمز معکوس، شیرین‌سازی کم‌مصرف، هوش مصنوعی در مدیریت شبکه، سنسورهای دقیق نشت‌یاب، تحلیل‌های داده‌بنیاد مصرف آب، کشاورزی دیجیتال و ده‌ها فناوری آب دیگر. این فناوری‌ها با سرعتی بالا در حال تحول هستند و کشورهایی مانند هلند، استرالیا، سنگاپور، امارات و عربستان به دلیل تکیه بر فناوری آب توانسته‌اند پایدارترین مدل‌های مدیریت منابع آب را پیاده‌سازی کنند.

اما سؤال اصلی این است: چگونه می‌توان این فناوری آب را به ایران وارد کرد یا بومی‌سازی نمود؟ پاسخ روشن است: تنها با حضور در رویداد آب. زیرا در رویداد آب است که نمونه‌های واقعی این راهکارها به نمایش گذاشته می‌شود. شرکت‌ها و استارتاپ‌ها آخرین نسخه محصولات خود را معرفی می‌کنند، تفاوت کارایی سیستم‌ها بررسی می‌شود، هزینه‌ها مقایسه می‌گردد و امکان مذاکره مستقیم فراهم می‌شود. این فرایند هیچ‌گاه از طریق گزارش‌های دیجیتال یا بررسی‌های اینترنتی قابل جایگزین نیست. مشاهده عینی فناوری آب، گفتگو با طراحان، پرسش درباره جزئیات فنی و ارزیابی واقعی شرایط، فقط در یک رویداد آب امکان‌پذیر است.

رویداد آب؛ بهترین بستر برای شبکه‌سازی حرفه‌ای، ایجاد ائتلاف و توسعه همکاری‌های جدید

یکی دیگر از مزیت‌های بزرگ رویداد آب این است که تمامی بازیگران حوزه آب را در یک مکان جمع می‌کند. در هیچ فضای دیگری چنین تراکمی از متخصصان، مدیران، محققان، شرکت‌های نوآور و فعالان حوزه آب یکجا گرد هم نمی‌آیند. این ویژگی رویداد آب را به یک موتور شبکه‌سازی قدرتمند تبدیل می‌کند.

در رویداد آب، شما می‌توانید:

• با مدیران پروژه‌های بزرگ آب کشور دیدار کنید

• با استارتاپ‌هایی که روی فناوری آب کار می‌کنند مذاکره نمایید

• با دانشگاه‌ها و پژوهشگاه‌ها برای طرح‌های مشترک ارتباط بگیرید

• به شرکت‌های خارجی فعال در فناوری آب دسترسی مستقیم پیدا کنید

• وضعیت بازار و نیازهای واقعی صنعت را از زبان بازیگران اصلی بشنوید

• برای موضوعاتی مانند شیرین‌سازی، بازچرخانی، سنجش‌ازدور، کشاورزی هوشمند و مدیریت شبکه آب، همکاری رسمی تعریف کنید

این شبکه‌سازی نه‌تنها شانس موفقیت پروژه‌ها را افزایش می‌دهد، بلکه از اتلاف منابع جلوگیری می‌کند. بسیاری از سازمان‌ها به دلیل نبود ارتباطات کافی، پروژه‌هایی را آغاز می‌کنند که پیش‌تر در جای دیگری تجربه شده و شکست خورده است. حضور در رویداد آب این خطا را به حداقل می‌رساند زیرا اطلاعات واقعی و تجربیات عملی در اختیار شرکت‌کنندگان قرار می‌گیرد.

رویدادهای فناورانه؛ شتاب‌دهنده‌ای برای نوآوری در حوزه آب

رویداد آب یک نوع رویداد است، اما رویدادهای فناورانه آب دسته‌ای تخصصی‌تر هستند که تمرکز آن‌ها بر کشف و توسعه فناوری آب است. این رویدادهای فناورانه نقش شتاب‌دهنده دارند و بین ایده تا اجرا فاصله را کاهش می‌دهند. در این فضا استارتاپ‌ها می‌توانند ایده‌های خود را ارائه دهند، بازخورد تخصصی بگیرند، با سرمایه‌گذاران ملاقات کنند، فناوری آب خود را به نمایش بگذارند و وارد مسیر توسعه شوند.

چرا این نوع رویدادهای فناورانه ضروری هستند؟

زیرا آینده مدیریت منابع آب، بدون فناوری آب قابل تصور نیست. بحران آب با روش‌های سنتی قابل حل نیست. باید سیستم‌های هوشمند مصرف آب، سنجش آنلاین کیفیت، مدل‌سازی داده‌محور، روش‌های نوین تصفیه، بازچرخانی گسترده و بهره‌وری بالا در کشاورزی را به شکل فناوری آب وارد سیستم کرد. و این فناوری آب دقیقاً در رویدادهای فناورانه شکل می‌گیرد، معرفی می‌شود و به دست تصمیم‌گیران می‌رسد.

برای مثال، بسیاری از فناوری‌های شیرین‌سازی کم‌مصرف، سیستم‌های غشایی تازه، دستگاه‌های حذف نیترات، فناوری‌های اصلاح پساب صنعتی یا پلتفرم‌های هوش مصنوعی مدیریت شبکه آب، ابتدا در یک رویداد آب یا یک رویداد فناورانه معرفی می‌شوند و سپس وارد پروژه‌های میدانی می‌گردند.

رویداد آب به‌عنوان موتور تولید دانش، تحلیل و آینده‌پژوهی

یکی دیگر از دلایل حیاتی حضور در رویداد آب، دسترسی به جدیدترین گزارش‌ها، داده‌ها، پیش‌بینی‌ها و تحلیل‌ها است. در رویداد آب معمولاً ارائه‌های تخصصی از سوی دانشگاه‌ها، نهادهای حکمرانی، شرکت‌های مشاور جهانی، مراکز تحلیل آب و متخصصان حوزه آب ارائه می‌شود. این گزارش‌ها شامل:

• مدل‌های پیش‌بینی خشکسالی

• تحلیل‌های آینده‌پژوهی مصرف آب

• تغییرات الگوی بارش

• تاثیر تغییرات اقلیمی بر آب شیرین

• سناریوهای افت آب‌های زیرزمینی

• مقایسه تجربه کشورها

• ارزیابی فناوری آب و روندهای نوآوری

این داده‌ها ارزشمندند زیرا معمولاً به‌روزترین و دقیق‌ترین تحلیل‌های موجود در سال هستند. سازمانی که به این داده‌ها دسترسی نداشته باشد، نمی‌تواند برنامه‌ریزی مؤثر انجام دهد، زیرا پایه برنامه‌ریزی مدیریت منابع آب، داده معتبر است. و معتبرترین داده‌ها دقیقاً در رویداد آب ارائه می‌شوند.

رویداد آب و نقش آن در افزایش توان تصمیم‌گیری مدیران

در بسیاری از کشورها یکی از انتقادهای جدی به ساختار مدیریت آب، فقدان تصمیم‌گیری مبتنی بر دانش جدید است. مدیران آب ممکن است درگیر امور جاری شوند و از تحولات بزرگ علمی و جهانی فاصله بگیرند. رویداد آب بهترین فرصت برای مدیران است تا:

• نگاه خود را تازه کنند

• تجربیات کشورهای دیگر را بشنوند

• با متخصصان جهانی گفتگو کنند

• بهترین راهکارهای عملی را ببینند

• مسیرهای اشتباه را اصلاح کنند

وقتی مدیران و تصمیم‌سازان در یک رویداد آب حضور پیدا می‌کنند، چشم‌انداز آنان تغییر می‌کند. موضوعی که شاید در تصور آن‌ها پیچیده، پرهزینه یا غیرممکن به نظر برسد، در گفتگو با فعالان فناوری آب و مشاهده تجربیات کشورها، به یک راه‌حل قابل اجرا تبدیل می‌شود. این فرآیند تحول در نگاه، مهم‌ترین دستاورد رویداد آب برای مدیران است.

نقش رویداد آب در شناخت واقعیت‌های میدانی و فاصله میان سیاست‌گذاری و اجرا

یکی از مهم‌ترین مزایای حضور در رویداد آب این است که شرکت‌کنندگان را از فضای صرفاً نظری و اداری خارج کرده و به سمت مشاهده واقعی شرایط می‌برد. بسیاری از تصمیم‌گیری‌ها در حوزه آب در اتاق جلسات، پشت میزهای رسمی و با تکیه بر داده‌های ناقص انجام می‌شود. اما واقعیت میدان چیز دیگری است: زیرساخت‌های فرسوده، نشت‌های بالای شبکه، بارندگی‌های غیرقابل پیش‌بینی، فشار مصرف، چاه‌های غیرمجاز، آلودگی منابع و شکاف میان مدیریت محلی و ملی. رویداد آب این فاصله را آشکار می‌کند و به مدیران و کارشناسان اجازه می‌دهد تصویر دقیق‌تری از میدان داشته باشند.

در چنین رویدادهایی معمولاً پروژه‌های واقعی از سراسر کشور گزارش می‌شوند. این گزارش‌ها شامل موفقیت‌ها، شکست‌ها، هزینه‌ها، زمان‌بندی‌ها و چالش‌های فنی هستند. وقتی مدیران و متخصصان این موارد را کنار یکدیگر تحلیل می‌کنند، متوجه می‌شوند که برخی سیاست‌ها که روی کاغذ مناسب به نظر می‌رسند، در میدان نتیجه مطلوب ندارند. بنابراین رویداد آب به‌نوعی آزمایشگاه ارزیابی سیاست‌هاست و فاصله بین برنامه‌ریزی و اجرا را کاهش می‌دهد.

رویداد آب و تصویرسازی از آینده مدیریت منابع آب با تکیه بر فناوری آب

جهان در مسیر جدیدی از مدیریت آب قرار گرفته است. بخش عمده‌ای از این تغییر ناشی از رشد فناوری آب است؛ یعنی راهکارهایی که با کمک سیستم‌های هوشمند، سامانه‌های غشایی، شیرین‌سازی پیشرفته، تحلیل داده و نظارت لحظه‌ای شبکه، بهره‌وری را افزایش می‌دهند. رویداد آب بهترین مکان برای مشاهده این آینده است.

در رویداد آب، شرکت‌کنندگان می‌بینند که فناوری آب چگونه می‌تواند:

• میزان اتلاف شبکه را کاهش دهد

• کیفیت آب را به شکل آنلاین پایش کند

• پیش‌بینی مصرف را دقیق‌تر کند

• کشاورزی را کم‌مصرف‌تر سازد

• تصفیه و بازچرخانی را ارزان‌تر کند

• شیرین‌سازی را به سطح صنعتی پایدار برساند

آنچه در گزارش‌ها یا ویدیوها دیده می‌شود، هرگز جای مشاهده مستقیم فناوری آب در یک رویداد آب را نمی‌گیرد. دیدن تجهیزات، پرسش از طراحان، بررسی نسخه‌های جدید و شنیدن توضیحات فنی، تأثیر واقعی دارد.

در این محیط، تصمیم‌گیران به‌خوبی درک می‌کنند که آینده مدیریت آب بدون استفاده گسترده از فناوری آب ممکن نیست. بحران آب یک چالش کلاسیک نیست که با روش‌های سنتی نظیر توسعه سدها یا محدودیت مصرف به‌تنهایی حل شود. بلکه نیازمند هوشمندسازی، بازچرخانی گسترده، شیرین‌سازی بهینه و مدیریت داده‌محور است. حضور در رویداد آب این آینده را ملموس می‌کند.

رویداد آب به‌عنوان بستری برای تطبیق تجارب جهانی با شرایط ایران

یکی از نقاط ضعف سیستم مدیریت آب کشورها – به‌خصوص در مسیر توسعه – این است که یا بیش‌ازحد به الگوهای خارجی اعتماد می‌کنند یا از آن‌ها به‌طور کامل فاصله می‌گیرند. هیچ‌یک از این دو رویکرد درست نیست. راه‌حل صحیح آن است که تجربه‌های جهانی مشاهده، تحلیل و سپس تطبیق شوند. و رویداد آب دقیقاً این امکان را فراهم می‌کند.

در رویداد آب، کشورهایی که با کم‌آبی شدید روبه‌رو بوده‌اند، از تجربه‌های خود می‌گویند؛ از جمله استرالیا، اسپانیا، اردن، امارات و سنگاپور. هر یک از این کشورها، با آنکه مشکل کم‌آبی داشته‌اند، اما با استفاده از فناوری آب، اصلاح الگوی حکمرانی، بازچرخانی گسترده و شفافیت داده‌ها، مسیر قابل توجهی طی کرده‌اند.

در رویداد آب، کارشناسان ایرانی می‌توانند این تجربه‌ها را از نزدیک ببینند و بفهمند که کدام بخش از این تجربه‌ها برای شرایط ما قابل انطباق است. برای مثال:

• کدام فناوری آب مناسب کیفیت منابع ماست؟

• کدام مدل بازچرخانی با محدودیت‌های زیرساختی ما سازگارتر است؟

• آیا روش‌های هوشمندسازی مصرف در شبکه‌های فرسوده هم قابل اجراست؟

• چه سامانه‌های نشت‌یابی بیشترین کارایی را برای ایران دارند؟

بدون حضور در رویداد آب، ارتباط مستقیم با این دانش ممکن نیست و تصمیمات اغلب ناقص، کلی و بدون شناخت واقعی از تجربه‌های بین‌المللی گرفته می‌شود.

رویدادهای فناورانه و نقش آن‌ها در هدایت سرمایه‌گذاری‌ها به سمت فناوری آب

یکی از چالش‌های جدی حوزه آب این است که سرمایه‌گذاری‌ها اغلب در بخش‌های سنتی انجام می‌شود و بخش نوآورانه کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. دلیلش آن است که مدیران و سرمایه‌گذاران آشنایی کافی با فناوری آب ندارند و نمی‌دانند کدام محصول یا روند می‌تواند در آینده بازار ایجاد کند.

رویدادهای فناورانه دقیقاً این نقش را ایفا می‌کنند. در این رویدادهای فناورانه که بخش مهمی از رویداد آب هستند، استارتاپ‌ها، شرکت‌های دانش‌بنیان و مراکز نوآوری محصولات خود را ارائه می‌کنند. سرمایه‌گذاران نیز هر ساله فناوری آب را در این فضا ارزیابی می‌کنند و تصمیم می‌گیرند روی چه محصولی سرمایه‌گذاری کنند.

این روند، چند اثر مهم دارد:

• سرمایه‌گذاری‌ها دقیق‌تر می‌شود

• ریسک تصمیم‌گیری کاهش می‌یابد

• فرصت‌های واقعی شناسایی می‌شود

• فناوری آب از مرحله ایده به مرحله اجرا می‌رسد

اگر این رویدادهای فناورانه وجود نداشته باشند، بخش نوآوری آب عملاً خاموش خواهد شد و مسیر توسعه تکنولوژی کند یا متوقف می‌شود.

رویداد آب و تقویت هم‌افزایی بین دستگاه‌های مختلف

یکی از مشکلات قدیمی حوزه آب در بسیاری از کشورها، از جمله ایران، عدم هماهنگی بین دستگاه‌ها، وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و نهادهاست. مدیریت آب یک موضوع تک‌بعدی نیست و نیازمند همکاری گسترده میان بخش‌های کشاورزی، صنعت، محیط‌زیست، نیرو، شهرداری‌ها، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها و نهادهای حاکمیتی است. اما این همکاری معمولاً محدود، پراکنده و ناکارآمد است.

رویداد آب اما این پازل را کامل می‌کند. زیرا در یک رویداد آب:

• دستگاه‌های مختلف در کنار هم قرار می‌گیرند

• چالش‌های مشترک مطرح می‌شود

• زمینه همکاری‌های رسمی شکل می‌گیرد

• تعارض‌ها کاهش می‌یابد

• گفتگوهای بین‌بخشی تقویت می‌شود

• پروژه‌های مشترک آغاز می‌گردد

در واقع رویداد آب یک بستر هماهنگ‌کننده است. بدون چنین بستری، هر دستگاه مسیر خود را می‌رود و حاصل، سیاست‌های ناهماهنگ و پروژه‌های مجزا خواهد بود.

رویداد آب به‌عنوان موتور انگیزه، الهام و یادگیری برای نسل جدید متخصصان

یکی از پیامدهای دیده‌نشده اما بسیار مهم رویداد آب، تأثیر آن بر نسل جدید کارشناسان، مهندسان و پژوهشگران است. برای جوانانی که در حوزه آب فعالیت می‌کنند، حضور در رویداد آب انگیزه‌آفرین است. آنان با مشاهده فناوری آب، گفتگو با متخصصان، شنیدن پروژه‌های نوآورانه و دیدن موفقیت‌ها، مسیر حرفه‌ای خود را بهتر تعریف می‌کنند.

برای بسیاری از استارتاپ‌های جوان، حضور در رویداد آب نقطه آغاز ارتباط با بازار و ورود به شبکه‌های حرفه‌ای است. مشاهده اینکه فناوری آب در چه جهتی حرکت می‌کند، چه نیازهایی در صنعت وجود دارد و چه خلأهایی در بازار هست، موجب می‌شود شرکت‌های نوظهور مسیر درستی انتخاب کنند.

رویداد آب در واقع یک دانشگاه باز است؛ مدرسه‌ای که در آن دانش به شکل زنده و پویا جریان دارد.

رویداد آب و شکل‌گیری نقشه واقعی اولویت‌های ملی

یکی از دستاوردهای مهم رویداد آب این است که به کشورها کمک می‌کند اولویت‌های واقعی خود را تشخیص دهند. گاهی دستگاه‌ها سال‌ها روی پروژه‌هایی کار می‌کنند که اهمیت کمتری دارد. اما رویداد آب با گردآوری همه داده‌ها، تجربیات، فناوری آب و تحلیل‌ها، امکان مقایسه فراهم می‌کند و تصمیم‌گیران می‌توانند تشخیص دهند:

• کدام پروژه‌ها باید سریع‌تر اجرا شود

• چه بخش‌هایی نیازمند فناوری آب هستند

• کدام زیرساخت‌ها بیشترین اتلاف را دارند

• چه مناطق کشور بیشترین آسیب‌پذیری را دارند

• چه سرمایه‌گذاری‌هایی ارزش بلندمدت دارند

بدون چنین نقشه‌برداری تحلیلی، سیاست‌های آب سردرگم و غیرهدفمند باقی می‌ماند.

رویداد آب به‌عنوان سکوی تعامل بین شرکت‌ها و جامعه علمی

یکی از مهم‌ترین دستاوردهای رویداد آب ایجاد پلی واقعی بین صنعت و دانشگاه است. بسیاری از پژوهش‌های دانشگاهی سال‌ها در کتابخانه‌ها باقی می‌مانند زیرا با نیازهای صنعت آشنا نیستند. از سوی دیگر، صنعت نیز اغلب نمی‌داند که دانشگاه چه ظرفیت‌هایی دارد.

رویداد آب این دو بخش را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد. پژوهشگران می‌توانند پروژه‌های خود را ارائه کنند، بازخورد بگیرند و مسیر پژوهش را اصلاح کنند. صنعت نیز می‌تواند به سراغ دانشگاه‌ها برود و به‌صورت مستقیم تعریف پروژه‌های مشترک را آغاز کند. این ارتباط ممکن است به توسعه فناوری آب، بهبود تصفیه، ارتقای سامانه‌های غشایی یا طراحی سیستم‌های پایش هوشمند منجر شود.

رویداد آب و ایجاد تصویر روشن‌تری از اقتصاد آب و فرصت‌های نو

در بسیاری از سخنرانی‌ها و نشست‌ها در رویداد آب، موضوع اقتصاد آب مطرح می‌شود: قیمت‌گذاری، بهره‌وری، ارزش‌گذاری آب، هزینه فرصت، مدیریت تقاضا، مدیریت عرضه، مدل‌های مشارکت بخش خصوصی، بازچرخانی صنعتی و ده‌ها موضوع دیگر.

این بحث‌ها به شرکت‌کنندگان کمک می‌کند بفهمند کدام بخش‌ها فرصت اقتصادی بزرگ دارند. فناوری آب نیز معمولاً در همین بخش‌ها رشد می‌کند. برای مثال، تصفیه پیشرفته پساب صنعتی، بازچرخانی در صنایع فولاد، شیرین‌سازی کم‌مصرف، سنجش هوشمند چاه‌ها و مدیریت هوشمند شبکه آب، همگی فرصت‌های اقتصادی نو هستند که در رویداد آب معرفی و بررسی می‌شوند.

پیوند راهبردی میان رویداد آب، حکمرانی یکپارچه و آینده امنیت آبی کشور

حضور در رویداد آب تنها یک مشارکت نمایشی یا تشریفاتی نیست، بلکه یک اقدام راهبردی برای ساختن آینده حکمرانی آب در کشور است. در شرایطی که فشار بر منابع زیرزمینی، کاهش ورودی سدها، آلودگی گسترده رودخانه‌ها، رشد جمعیت و تغییرات اقلیمی، سطح آسیب‌پذیری را به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش داده است، هیچ دستگاهی نمی‌تواند به تنهایی از پس مدیریت این بحران برآید. بنابراین رویداد آب نقش یک حلقه اتصال را بازی می‌کند؛ حلقه‌ای که دستگاه‌های حاکمیتی، بخش خصوصی، دانشگاه‌ها، صنعت و جامعه مدنی را در یک بستر مشترک گرد هم می‌آورد.

در این فضا امکان گفتگوی واقعی و هماهنگی میان دستگاه‌ها فراهم می‌شود. معمولاً در جلسات رسمی روزمره، زمان کافی برای درک تفاوت دیدگاه‌ها و چالش‌های واقعی وجود ندارد. اما در رویداد آب، مباحث به‌صورت متمرکز، تخصصی و چندجانبه مطرح می‌شوند و کارشناسان هر بخش قابل دسترسی‌اند. به همین دلیل است که بسیاری از کشورها از رویداد آب برای بازطراحی سیاست‌های کلان خود استفاده می‌کنند. این رویدادها مانند یک اتاق فکر ملی عمل می‌کنند و با هدایت گفت‌وگوها، مانع تصمیمات عجولانه یا مبتنی بر اطلاعات ناقص می‌شوند.

بخش دیگری از اهمیت رویداد آب این است که زنجیره حکمرانی آب را در یک تصویر واحد به نمایش می‌گذارد. در این رویدادها می‌توان فهمید کدام بخش از چرخه مدیریت آب بیشترین فشار را تحمل می‌کند: آیا شبکه توزیع است؟ آیا کشاورزی بیشترین مصرف را دارد؟ آیا صنعت در مسیر سازگاری با کم‌آبی عقب است؟ آیا تصفیه و بازچرخانی به اندازه کافی توسعه نیافته؟ این تصویر شفاف و مشترک تنها در یک رویداد آب قابل ترسیم است.

وقتی این تصویر مشترک ایجاد می‌شود، اصلاح حکمرانی آسان‌تر خواهد بود. در تصمیم‌سازی‌های ملی، اختلاف نظر میان نهادها معمول است؛ اما وقتی همه در یک رویداد آب کنار هم قرار می‌گیرند و به صورت مستقیم با فناوری آب، داده‌ها و واقعیت‌های میدانی روبه‌رو می‌شوند، بسیاری از اختلاف‌ها از بین می‌رود. تصمیمات منطقی‌تر، عملی‌تر و مبتنی بر آینده‌نگری اتخاذ می‌شود.

در واقع رویداد آب بستری است که به کشور اجازه می‌دهد از مدیریت سنتی به حکمرانی داده‌محور مهاجرت کند. این گذار بدون دسترسی به تجربه‌های جهانی، بدون آشنایی با فناوری آب و بدون گفتگوهای بین‌بخشی ممکن نیست؛ و همه این عناصر دقیقاً در یک رویداد آب متمرکز می‌شوند. به همین دلیل است که می‌توان گفت رویداد آب بخشی از زیرساخت امنیت آبی کشور است. امنیت آبی فقط به معنی داشتن آب کافی نیست؛ بلکه یعنی توان تصمیم‌گیری درست، دسترسی به فناوری آب و ایجاد ساختار هماهنگی میان نهادها. این سه پایه تنها از طریق یک رویداد آب امکان رشد پیدا می‌کند.

نقش رویداد آب در ایجاد آگاهی ملی، ارتقای فرهنگ مصرف و پیوند مردم با آینده مدیریت آب

یکی از بخش‌های کمتر دیده‌شده ولی بسیار مهم در رویداد آب، نقشی است که این رویداد در آگاهی‌سازی عمومی و ارتقای فرهنگ مصرف ایفا می‌کند. بحران آب یک موضوع صرفاً فنی یا فناورانه نیست؛ بلکه یک مسأله اجتماعی، فرهنگی و رفتاری است. تا زمانی که جامعه درک روشنی از حساسیت موضوع نداشته باشد، بهترین سیاست‌ها و پیشرفته‌ترین فناوری آب نیز اثرگذاری محدودی خواهند داشت.

رویداد آب با معرفی چالش‌ها، نمایش نمونه‌های واقعی، ارائه داده‌های جدید و گفتگوی باز میان متخصصان، نقش مهمی در شکل‌دهی به درک عمومی از وضعیت آب دارد. شهروندانی که گزارش‌ها و اخبار این رویدادها را دنبال می‌کنند، تصویر دقیق‌تری از بحران آب به دست می‌آورند. آنان می‌فهمند که کاهش مصرف یک ضرورت ملی است، نه یک توصیه مقطعی. همچنین اهمیت فناوری آب برای بهبود وضعیت کشور را درک می‌کنند؛ از هوشمندسازی مصرف گرفته تا فناوری‌های نوین شیرین‌سازی، تصفیه و بازچرخانی.

در بسیاری از رویداد آب در دنیا بخشی از برنامه‌ها مربوط به نگاه اجتماعی است. نمایشگاه‌های آموزشی، کارگاه‌های عمومی، بخش‌های مرتبط با مدرسه‌ها و دانشگاه‌ها، روایت‌های مردمی از بحران آب، و برنامه‌هایی که برای ارتقای فرهنگ مصرف طراحی شده، همه در راستای ساختن آگاهی جمعی است. در ایران نیز نیاز به چنین بخش‌هایی کاملاً محسوس است. زیرا بحران آب تنها با پروژه‌های فنی حل نمی‌شود؛ بلکه نیازمند تغییر رفتار جمعی است.

در رویداد آب همچنین فرصت ویژه‌ای برای مشارکت گروه‌های اجتماعی مختلف ایجاد می‌شود. سازمان‌های مردم‌نهاد، فعالان محیط‌زیست، انجمن‌های علمی، رسانه‌ها و حتی گروه‌های فرهنگی همگی می‌توانند در این رویداد نقش داشته باشند. نتیجه این مشارکت، افزایش سرمایه اجتماعی در حوزه مدیریت آب است. وقتی مردم در جریان فعالیت‌ها، چالش‌ها و راه‌حل‌ها قرار بگیرند، همکاری اجتماعی بیشتر می‌شود و سیاست‌های عمومی با مخالفت کمتر و مشارکت بیشتر مواجه خواهد شد.

نکته مهم دیگر نقش رویداد آب در نمایش آینده به زبان ساده است. بسیاری از مردم هنوز درک دقیقی از تغییرات اقلیمی، افت منابع زیرزمینی، تغییر رژیم بارش‌ها و پیامدهای بلندمدت کم‌آبی ندارند. اما وقتی در رویداد آب با مدل‌های آینده‌پژوهانه، نمودارهای آسیب‌پذیری و توضیحات روشن متخصصان روبه‌رو می‌شوند، تصویر بهتری از روندها پیدا می‌کنند. این آگاهی عمومی، زمینه‌ای برای اصلاح رفتار مصرف، حمایت از سیاست‌های درست و مطالبه‌گری اجتماعی هوشمند ایجاد می‌کند.

از سوی دیگر، رویداد آب می‌تواند سطح امید را نیز بالا ببرد. بحران آب معمولاً با ترس، ناامیدی و احساس بی‌قدرتی همراه است. اما وقتی مردم ببینند که فناوری آب در حال رشد است، کشورهای دیگر مسیرهای موفقی یافته‌اند، و پروژه‌های جدید در حال اجراست، احساس بهتری نسبت به آینده پیدا می‌کنند و مشارکت در راه‌حل‌ها افزایش می‌یابد.

به همین دلیل است که رویداد آب تنها یک گردهمایی تخصصی نیست؛ بلکه یک موتور آگاهی عمومی، تقویت سرمایه اجتماعی و ساختن ارتباط پایدار بین شهروندان و آینده مدیریت آب است. این نقش، مکمل فناوری آب و سیاست‌گذاری است و بدون آن هیچ‌کدام به اندازه کافی اثرگذار نخواهند بود.