سراب سبز؛ ایران چگونه با توهم “امنیت غذایی” به استقبال مرگ سرزمین میرود؟
🛰️ پژوهش تازهای در Journal of Hydrology (2025) با دادههای ماهوارهای GRACE از یک #پارادوکس_ملی پرده برداشته است:
ایران خشکتر میشود، اما سرسبزتر دیده میشود!
این همان #خشکسالی_سبز است؛ جایی که سبزی مزارع نه از باران، بلکه از تخلیه بیرحمانه #آب_زیرزمینی میآید. بر اساس این مطالعه، هر سال ۵.۲۵ کیلومتر مکعب از ذخایر زیرزمینی کشور ناپدید میشود؛ یعنی طی ۱۴ سال، بیش از ۱.۶ برابر ظرفیت تاریخی دریاچه ارومیه.
#تغییر_اقلیم بیتأثیر نیست، اما دادهها نشان میدهند ریشه بحران در #مدیریت_آب نهفته است. این دیگر کشاورزی نیست؛ نوعی معدنکاوی آب است.
امنیت غذایی بر پایه تخریب منابع دوام نمیآورد و نتیجهای جز #فرونشست و تهدید آینده فلات #ایران ندارد. زنگ خطر به صدا درآمده است.
بحران آب زیرزمینی ایران: از قانون ۱۳۶۱ تا کسری انباشته ۱۶۰ میلیارد مترمکعبی
به بهانه انتشار ترجمه کتاب «حکمرانی آب زیرزمینی؛ تحولات و پیشرفتها»، مرکز بینش آب ایران گزارشی تحلیلی از وضعیت ۴۴ ساله آب زیرزمینی کشور منتشر کرد.
با وجود دههها سیاستگذاری متمرکز و اجرای طرحهایی چون تعادلبخشی، کسری انباشته مخازن از ۵.۲ میلیارد مترمکعب در سال ۱۳۶۱ به بیش از ۱۶۰ میلیارد مترمکعب در سال ۱۴۰۴ رسیده است. این روند نگرانکننده، گواهی بر شکست مدیریت سنتی و متمرکز است.
خروج از این بحران نیازمند بازنگری بنیادین در رویکرد مدیریت منابع آب و گذار به مدلهای حکمرانی آب مشارکتی، همراه با بهکارگیری نوآوری و فناوریهای نوین است.
خشکی بیسابقه قارهای و کاهش منابع آب شیرین
جهان در حال تجربه تغییری بنیادین در چرخه هیدرولوژیکی است که پیامدهای آن برای مدیریت منابع آب و آینده تمدن بشری غیرقابل انکار است. مقاله اخیر منتشر شده در نشریه معتبر ساینس ادونسز (Science Advances) با عنوان «خشکی بیسابقه قارهای، کاهش دسترسی به آب شیرین و افزایش سهم خشکیها در بالا آمدن سطح دریا»، پرده از واقعیتی هولناک برمیدارد. این پژوهش نشان میدهد که چگونه تغییرات اقلیمی و فعالیتهای انسانی، تعادل ذخایر آب در خشکیها را برهم زده و ما را با بحران آب پیچیدهتری روبرو کرده است. برای متخصصان و تصمیمگیران، این گزارش تنها یک هشدار نیست، بلکه نقشهی راهی است که ضرورت بازنگری فوری در حکمرانی آب و استفاده از فناوری آب نوین را فریاد میزند. در این گزارش، مرکز بینش آب ایران ابعاد مختلف این پدیده و تأثیرات آن بر منطقه خاورمیانه را واکاوی میکند. #آب_زیرزمینی #خشکی #مدیریت_منابع_آب